“Бүгүн түндө Кыргызстанга барам. Өзүм менен кошо филиппиндик кыз барат. Конокторду күткүлө…”, – деген билдирүү келди телефонума. Бул билдирүүнү окуп, кубанып да, кыжаалат да болуп кеттим. Чунак кыз алдын ала бир-эки күн мурда айтып, эскертип койсо алыстан келаткан конокту жакшылап тосуп алганга даярдык көрбөйт белем дедим ичимден…
Жумуштан чыгып, үйгө жетип эле боорсокко камыр жуурудум. Балдарым менен кымгуут болуп үйдү жыйноого кириштик. Адатта, мейман күтөрдө бардык жерди баштан-аяк жыйнап, жалтыратып жууйт эмеспизби. Аларга мейман келатканын айтсам: “Ал кыз бекен, же эркек бекен? Биз аны менен кантип сүйлөшөбүз? Ал кыргызча билбейт да?” – дешип ар кайсы суроону берип чыдамсыздык менен күтүп жатышты.
Ошентип, нан, боорсогубузду, тамагыбызды бышырып даяр болуп, демибизди басып отуруп калдык. Чыныга суу да даярдап койдум. “Суу сыйлаган зор болор, суу кордогон кор болор” деп кыргыз эли сууга аяр мамиле жасап, алыскы сапардан келген жакындарын суук сөздөн, суук көздөн сактасын, илээшкен жаман нерселер чыгып кетсин деп тилек кылып суу менен аласташкан эмеспи. Бала кезимде үйдүн кире беришиндеги көмкөрүлгөн чыныны көрүп кызыга берчүмүн. Көрсө, ошентип алыс-жакындан келгендерди ырымдап, башынан үч жолу тегеретип, сууну чачып жиберип көмкөрүп коюшчу тура. Араб өлкөлөрүнөн келе жаткан Айсулуу менен Жойду мен да ошентип тосуп алдым. Кувейттин базарлыгы менен чай ичип бапырап отурдук.
Жойдун Филиппинден Кувейтке келгенине, сулуулук салондо иштеп жатканына 4 жылдын жүзү болуп калыптыр. Биздин өлкө тууралуу дал ушул сулуулук салонго ишке орношкондон бери угуп, биле баштаган экен. “Ал жерде ар тараптан келген кыздар иштейбиз. Эң алгач Кыргызстандан барган Марал аттуу кыз менен таанышкам. Мен Марал аркылуу Кыргызстанды тааный баштадым. Анда-мында Бишкектен келген эт, чучук, бал ж.б. ооз тийип калчумун. Ал арада филиппиндик Jodi Sta Maria нын Кыргызстанга келгени тууралуу билип калдым”, – дейт. Ал эми Джоди Крисси Гарсия Сантамария – филиппиндик атактуу актриса. Бирок, ал Jodi Sta Maria деген каймана аты менен белгилүү. Жоди Ста Мария комедия, драма жанрындагы ар тараптуулугу менен популярдуу.
“Ал социалдык тармактарда Кыргызстан тууралуу абдан жакшы пикирлерин байма-бай билдирип: “Чакан мамлекет болгону менен абдан кооз, эли ушунчалык меймандос экен”, – деп жазып Кыргызстанга болгон кызыгуумду ого бетер күчөтүп койду. Ал ар бир барган жеринен сүрөт, видео салып, эмоциялары менен бөлүшүп турду. Джоди Ста Мария аркылуу мен эле эмес, филиппиндиктердин көбү Кыргызстан жөнүндө билип калышты”, – дейт Жой. Анын айтымында ал актрисанын милллиондогон катталуучулары бар.
“3 жылдан ашык убакыттан бери Бишкек жөнүндө билгеним менен бул жакка келип кетүү жөнүндө такыр ойлогон эмесмин. Өткөн жылы кесиптешим эмгек өргүүгө кетип жатып: “Жүрү кеттик Кыргызстанга, барып көрүп келесиң”, – деп калды. Ал кыздын тамаша ирээтинде айтылган сөзү мени ойго салып койду. Чын эле, Кыргызстанга барып, көрүп келүүгө эмнеге болбосун? – деп камына баштадым. Ошентип, тагдырдын буйругу менен Кыргызстанга келип калдым. Күз айын жактырганым үчүн менин сапарым ушул мезгилге туш келгенине абдан бактылуу болуп жатам. Себеби, Кыргызстандын күз айларындагы сулуулугун көрүү керемет сезимдерди тартуулап жатат”, – дейт Жой.
Филиппинка Бишкекке келе электе эле “Ала-Арча” эс алуу паркына барууну пландап койгон экен. Атайын тур компаниялардын бирине сүйлөшүп, эртелеп тоону көздөй чыгып кетишти. “Мынчалык бийик, мынчалык сүрдүү (коркунучтуу) тоолорду буга чейин бир да жолу жакындан көргөн эмесмин. Кыргызстандын жаратылышы ушунчалык ажайып кооз экен. Таасирлендим. Мүмкүнчүлүк болсо дагы да келем”, – деген Жой өткөн жылы Грузияга барганын, ал жактан мынчалык эмоцияга ээ болбогонун айтып отурду. “Грузиядан да тоолорду көрдүм. Бирок, ал жакта Филиппиндегидей эле жапыз тоолор экен”, – деди.
“Кыргыздын тамактары да абдан даамдуу экен. Кайсы гана тамагын жебейин даамдары таңдайымдан кетпей турат”, – дейт Жой. Ал Кыргызстанга келгени беш бармак, плов, манты, шорпо, самсы ж.б. тамактарды тамшануу менен жеп жүрдү. Ал эми жалпыга белгилүү болгондой, күрүч-филиппиндик ашкананын негизги тамагы. Ошондуктан, күрүч ботко, күрүч шорпо да сүйүктүү тамактары болуп жатты.
Күндүз ар кимибиз өз жумушубуз менен болуп, кечки тамакка чогулганда, чай үстүндө кенен баарлашып жаттык. Жой өз үй-бүлөсү тууралуу да айтып берди. “Мен төрт бир тууганмын. Эки байкем жана сиңдим бар. Атам 2014-жылы каза болуп калган. Апам сиңдим экөө Филиппинде турат. Аларга Кыргызстанга барып келеримди айтканда, бир аз чочулашты. Бирок, каршы болушкан жок. Биз бир туугандар алыста жүрүп жолуксак деле, салкын учурашып коебуз. Силер абдан жылуу учурашат экенсиңер. Кыргыздар чынында эле меймандос, ак ниет, боорукер калк экенсиңер. Кыргызстанга келгениме өкүнгөн жокмун. Бишкекке келгенден бери мен дагы социалдык баракчаларым аркылуу Кыргызстан тууралуу, кыргыз эли жөнүндө маалыматтар менен бөлүшүүдөмүн. Сиздердин өлкөнү ар бир саякатчы, ар бир турист өз көзү менен көрүшү керек”, – дейт ал.
Экономика министрлигине караштуу Туризм департаментинин маалыматына
таянсак, 2024-жылдын биринчи жарымында туризм тармагына байланыштуу катталган субъектилердин саны 135,8 миң бирдикке көбөйгөн. 2023-жылдын ушул мезгилине салыштырсак бул көрсөткүч 123,1 миң болгон. Ошондой эле үстүбүздөгү жылдын сегиз айында Кыргызстанга 6 миллион 143 миң чет элдик жаран келген. Өткөн жылдын ичинде бул көрсөткүч жалпысынан 8,5 миллионго жакын адамды түзгөн.
Бул цифралар Кыргызстанга кызыккан жана келип жаткан чет элдиктердин саны мурунку жылдарга салыштырмалуу өсүп жатат деген сөз. Мекенибизге келген ар бир чет элдик конок, Кыргызстаныбызды жакшы жагынан таанып, суктанып кетсин дегим келет.
Анара Арзыбай кызы, “Кыргыз Туусу”