Конституциялык соттун төрагасы Эмил Өскөнбаев 2021-жылдагы Конституция Кыргыз Республикасынын саясий түзүмүндө бурулуш учур болгонун жана өлкөдө укуктук мамлекетти курууда маанилүү ролду ойногонун билдирди. Бул тууралуу ал Конституция күнү алдында “Кабар” агенттигине берген маегинде айтты.
Анын айтымында, 2021-жылдагы Конституция жарандардын фундаменталдуу укуктарын сактоо менен натыйжалуу башкаруу системасын курууга негиз түздү. Ал жаңы саясий реалийлерди эске алуу менен кабыл алынып, президенттик башкаруу формасына өтүүнү шарттады. Ошол эле учурда демократиялык баалуулуктардан баш тартуу болбой, тескерисинче, сот бийлигинин көз карандысыздыгы жана жарандардын мыйзам чыгаруу процесстерине катышуу мүмкүнчүлүгү кеңейтилди.
Өскөнбаев Конституциялык соттун негизги милдети Баш мыйзамдын үстөмдүгүн жана өзгөрбөстүгүн камсыз кылуу экенин баса белгиледи. Анын чечимдери мыйзамдардын Конституцияга шайкештигин көзөмөлдөп, бийликтин мыйзам чыгаруу жана аткаруу бутактарынын ортосундагы тең салмактуулукту сактоого жардам берет. “Сот – бул Баш мыйзамдын ‘көзөмөлчүсү’,” – деди ал.
Ал ошондой эле коомдун укуктук аң-сезиминин өсүп жатканын, жарандар Конституциялык сотко кайрылуу укугун активдүү пайдаланып жатканын белгиледи. 2024-жылы сотко 118 кайрылуу келип түшкөн, алардын ичинен 60ы мыйзамдардын конституциялуулугун текшерүүгө байланыштуу болгон. Ошол эле маалда, кайрылууларды кароодо мыйзам талаптарына жооп бербеген учурлар дагы деле көп экенин белгилеп, агартуу иштери улантыларын кошумчалады.
Сот төрагасы санариптештирүү жана коом менен ачык байланыш сот иштеринин жеткиликтүүлүгүн арттырып жатканын белгилеп, жакынкы жылдарда сот өндүрүшүнүн механизмдерин өркүндөтүү, эл аралык кызматташууну тереңдетүү жана укуктук маданиятты жогорулатуу артыкчылыктуу багыттардан болорун билдирди.